Osmanlı'dan Cumhuriyet'e uzanan düşünce hayatımız, Batı düşüncesinin yeni ve bize özgü şekilde sahiplenilmesi, bilim ve terakki anlayışı, aydına yüklenen anlam, siyasal eğilimleri, sanata ve hayata bakışta yeni yaklaşımların arayışı anlamına gelmiştir. Tüm bunlarda yerleşik kavramlara ilişkin yenilenme anlayışı öne çıkmıştır. Düşünürler varoluşla, eylemle ve ahlakla farklı bir ilişki tarzı önermek istemiştir.
Ahmet Çapku Çağdaş Türk Düşüncesi Üzerine adlı eserinde Tanzimat sonrasında öne çıkan düşünürlerin bir bilançosunu çıkarıyor: Namık Kemal'den Said Halim Paşa'ya, Mehmet Akif'ten Gaspıralı İsmail Bey'e, Abdullah Cevdet'ten Kılıçzade İsmail Hakkı'ya, Sadullah Paşa'dan Ziya Gökalp'e, Baha Tevfik'ten Cemil Sena'ya, Mümtaz Turhan'dan Nurettin Topçu'ya uzanan bir dizi düşünüre odaklanıyor. Bu açıdan okuruna düşünce hayatımızın geçmişteki ve bugünkü hâli ile gelecekte alması gereken durumu arasında derin bir bağ kurmayıöneriyor. Varlık, bilgi, değer ekseninde Batılılaşma, terakki, tedenni, bilim, din, felsefe, ilahi adalet, ahlak, kültür, eğitim, siyaset gibi mihenk taşlarını esas alan derinlikli okumalar yapıyor.
Revaçtaki düşünürlerin ötesine geçerek, ahlak teklifleri sunan simalarla şairlerin yer aldığı geniş bir entelektüel camiayı kapsayan Çağdaş Türk Düşüncesi Üzerine kitabı uzun bir dönemin baştanbaşa bir kesitini veren ufuk açıcı bir çalışma.